In opmaat naar een grote permanente tentoonstelling over het industrieel erfgoed van de gemeente Emmen, presenteert Museum Collectie Brands in 2024 & 2025 vier pilottentoonstellingen. Dit zijn kleinschalige tentoonstellingen.
In de derde industrieel erfgoed pilottentoonstelling staat het thema “metaal” centraal. Hierin is er onder meer aandacht voor Rademakers Gieterij, Vossebelt en Draka.
Rademakers Gieterij
Na de Tweede Wereldoorlog vestigden vele fabrieken zich in Zuidoost-Drenthe. Waar de bedrijven hier de arbeiders vonden waar ze om zaten te springen, kreeg de welvaart in de regio op zijn beurt een flinke impuls. Eén van de bedrijven die we in dit verhaal zeker moeten noemen, is Rademakers Gieterij.
Het is 1948 als Rademakers Gieterij uit Rotterdam een vestiging start in Klazienaveen. Langs het Van Echtenskanaal wordt een zeer moderne gemechaniseerde gieterij uit de grond gestampt en al snel wordt de productie opgestart. Pas in 1951 wanneer de fabriek is voltooid, vindt de officiële opening plaats. Op dat moment produceert men voornamelijk massagietwerk voor de Nederlandse Spoorwegen en diverse waterleidingbedrijven.
Halverwege de jaren ’70 komt Rademakers Klazienaveen in handen van de Noordelijke Ontwikkelingsmaatschappij (NOM). Dat zou niet voor het laatst zijn dat de fabriek wordt overgenomen. In 2021 hangt een faillissement in de lucht, maar een groep investeerders slaat de handen ineen waardoor het bedrijf is gered. Tot op de dag van vandaag produceert de gieterij hoogwaardige producten van grijs gietijzer voor opdrachtgevers uit diverse branches.
Vossebelt
Een bedrijf met een bedrijfshistorie dat maar liefst teruggaat tot 1891, is Vossebelt. Het begon allemaal toen Willem Vossebelt in een schuur in Nieuw-Amsterdam een smederij begon. Er werd smidswerk uitgevoerd voor de veenderij en bruggenbouw. Daarnaast voerde men reparaties uit aan diverse machines en turfschepen.
In 1960 komt het bedrijf na twee generaties Vossebelt in handen van Henderikus Vleems. Vanaf dat moment verschuift de focus naar productie van staalconstructies. Luchtvaartmaatschappijen als KLM en Fokker worden belangrijke klanten. Het gaat Vossebelt voor de wind en nieuwe vestigingen openen in Emmen en Geesbrug. In de jaren 2000 worden bedrijfsonderdelen juist weer afgestoten en krijgt Vossebelt een nieuwe eigenaar. Tegenwoordig worden de bedrijfsactiviteiten voortgezet onder de naam Vossebelt Precisiebewerking op het Bargermeer IV industrieterrein aan de rand van Nieuw-Dordrecht.
Draka
Een bedrijf dat pas later de sprong naar Zuidoost-Drenthe maakt is Draka. Opgericht in 1910 te Amsterdam als de Hollandsche Draad- en Kabelfabriek. In die tijd toen het gebruik van elektriciteit in bedrijven en huishoudens nog in opkomst was, was Draka de eerste kabelfabrikant van Nederland.
In 1970 strijkt Draka neer in Emmen. Hier is de ruimte om een grote kabelfabriek te bouwen en vindt men voldoende personeel. In 2011 wordt Draka onderdeel van de Prysmian Group, de grootste kabelfabrikant ter wereld. Wanneer de Amsterdamse Draka fabriek sluit, worden diverse machines naar Emmen overgebracht. Hier wordt anno 2025 een breed scala aan kabels voor de telecommunicatie en de elektriciteitsvoorziening geproduceerd.
In de bijrol
In deze overzichtstentoonstelling over bedrijven uit de metaalindustrie, horen ook zeker nog twee andere fabrieken thuis. Machinefabriek Werkland en Gero, beide uit Nieuw-Weerdinge. Helaas hebben zij in de jaren ’80 hun activiteiten moeten staken en rest enkel nog de historie van deze twee bedrijven die van belang waren voor de regio.
Deze tentoonstelling hebben we kunnen realiseren met dank aan diverse personen die objecten, documenten en foto’s aan het museum hebben geschonken of in bruikleen hebben gegeven. Daarnaast hebben Rademakers Gieterij, Draka Prysmian Emmen en Vossebelt Precisiebewerking vele bruiklenen bijgedragen.
